شناختشناسی حوزهای از فلسفه است که به بررسی ماهیت دانش پرداخته و چگونگی قضاوت و ارزیابی یافتههای علمی را مورد مطالعه قرار میدهد. در پژوهش حاضر نقش واسطهای باورهای شناختشناسی بر الگوهای ارتباطی و انگیزش پیشرفت مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از پرسشنامه 63 گویهای شومر برای باورهای شناختشناسی، (1990)، پرسشنامه مکللند (1973) برای انگیزش پیشرفت و پرسشنامه فیتزپاتریک و ریچی (1997) برای الگوهای ارتباطی خانواده استفاده گردید. آزمودنیهای این پژوهش شامل 400 دانشجوی رشته علوم انسانی و فنی مهندسی دانشگاه شیراز بودند که به شیوه خوشهای تصادفی انتخاب گردیدند. نتایج بدست آمده بر اساس روش آماری بارون و کنی (1986) حاکی از آن بود که الگوی گفتوشنود تأثیر معناداری بر باورهای شناختشناسی دانشجویان داشت و نیز الگوی گفتوشنود پیشبینیکننده مثبت و معناداری برای انگیزش پیشرفت بود. در نتیجه نقش واسطهای باورهای شناختشناسی در رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت از طریق الگوی گفتوشنود مورد تأیید قرار گرفت.